Omawiając zagadnienie kontaktów rodzica z dzieckiem należy wyjaśnić, że jest to instytucja odrębna od władzy rodzicielskiej. W związku z tym, nawet w sytuacji ograniczenia lub pozbawienia władzy rodzicielskiej, dziecko ma prawo do kontaktu z rodzicem, z którym wspólnie nie zamieszkuje. Dodać należy, że utrzymywanie kontaktów jest prawem i obowiązkiem rodzica oraz dziecka.

Zgodnie z przepisami prawa, kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce stałego pobytu, kontakt telefoniczny i za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Podkreślić należy, że nie jest konieczne, by wszystkie te formy występowały łącznie. Dobro dziecka bądź rodzica sprawującego codzienną opiekę nad dzieckiem mogą uzasadniać ustalenie, że w określonym wypadku kontakty rodzica z dzieckiem będą w jakiś sposób ograniczone, np. do spotkań w miejscu zamieszkania dziecka i kontaktów telefonicznych i za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Formy kontaktów mogą ulegać zmianie wraz z rozwojem dziecka i jego potrzebami.

Mimo że kontakty stanowią prawo i obowiązek rodzica i dziecka, to mogą zostać częściowo bądź całkowicie ograniczone nawet bez wcześniejszego pozbawiania rodzica władzy rodzicielskiej, przy czym zakaz osobistej styczności z dzieckiem może zostać orzeczony wyłącznie w wyjątkowych sytuacjach, np. w okolicznościach, w których utrzymywanie osobistych kontaktów rodziców z dzieckiem zagraża jego życiu, zdrowiu, bezpieczeństwu, bądź wpływa demoralizująco na dziecko.

Rodzice mogą samodzielnie uregulować sposób i formę kontaktu z dzieckiem na mocy zawartego między sobą porozumienia bądź ugody zawartej przed mediatorem. Często też rodzice, którzy żyją w dobrych relacjach, rezygnują z ustalania terminów kontaktów pozwalając na to, by dziecko miało nieograniczony kontakt z drugim rodzicem, uzależniony wyłącznie od własnych potrzeb. Jeśli jednak porozumienie w tym zakresie nie jest możliwe, należy złożyć o sądu wniosek o uregulowanie kontaktów.

Prawidłowo sporządzony wniosek do swej poprawności zawierać musi kilka obligatoryjnych elementów:

  1. miejscowość i data sporządzenia wniosku,
  2. oznaczenie sądu do którego wniosek jest składany,

W przypadku wniosku o uregulowanie kontaktów, składa się go do Sądu Rejonowego właściwego według miejsca zamieszkania dziecka.

  1. oznaczenie stron postępowania poprzez podanie imienia, nazwiska, adresu zamieszkania i nr PESEL,

W tym przypadku stronami postępowania jest wnioskodawca i uczestnik postępowania.

Wnioskodawcą jest rodzic, który wnosi o uregulowanie kontaktów z dzieckiem. Może to być rodzic stale sprawujący opiekę nad dzieckiem bądź ten, który z dzieckiem nie mieszka.

W związku z powyższym, przykładowe – prawidłowe oznaczenie stron wygląda następująco:

Wnioskodawca: Jan Kowalski, zamieszkały ul. Poglądowa 1, 62-111 Konin, PESEL 75090255897.

Uczestnik postępowania: Anna Kowalska, zamieszkała ul. Przykładowa 1, 62-001 Poznań, PESEL 78031847592.

  1. oznaczenie rodzaju pisma,

„Wniosek o uregulowanie kontaktów z dzieckiem”,

  1. dokładne oznaczenie żądania wniosku,

Podstawowym żądaniem wniosku jest sposób uregulowania kontaktów rodzica z dzieckiem, który może być uregulowany w konkretne dni, w określonych godzinach czy miejscach. Przykładowo stosuje się następujące zapisy:

  • I i III weekend każdego miesiąca w ten sposób, że ojciec odbierze dziecko z jego miejsca zamieszkania o godzinie 18 w piątek i odwiezie je do tego miejsca w niedzielę o godzinie 18;
  • w okresie Świąt Bożego Narodzenia w latach parzystych w ten sposób, że ojciec odbierze dziecko z jego miejsca zamieszkania o godzinie 16 w wigilię i odwiezie je do tego miejsca w drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia o godzinie 18;
  • w okresie Świąt Wielkanocnych w latach nieparzystych w ten sposób, że ojciec odbierze dziecko z jego miejsca zamieszkania o godzinie 9 w sobotę wielkanocną i odwiezie je do tego miejsca w Poniedziałek Wielkanocny o godzinie 18;
  • pierwszy tydzień każdych ferii zimowych w ten sposób, że ojciec odbierze dziecko z jego miejsca zamieszkania o godzinie 9 w pierwszy poniedziałek ferii i odwiezie je do tego miejsca w pierwszą niedzielę ferii o godzinie 18.
  • w okresie wakacji w dniach od 1 do 15 lipca i 15 do 31 sierpnia w ten sposób, że ojciec odbierze dziecko z jego miejsca zamieszkania o godzinie 9 w dniu 1 lipca oraz 15 sierpnia o godzinie 9 i odwiezie je do tego miejsca w dniu 15 lipca oraz 31 sierpnia o godzinie 18.

Tutaj też wskazuje się inne żądania wniosku, w tym składając np. wniosek o zabezpieczenie kontaktów z dzieckiem na czas trwania postępowania w sądzie, oraz wnioski służące do przygotowania postępowania, a w szczególności wnioski o wezwanie wskazanych przez wnioskodawcę świadków.

Ponadto w tym miejscu zawiera się wnioski dowodowe wraz z tezami dowodowymi uzasadniającymi treść żądania.

  1. informacja, czy strony podjęły próbę pozasądowego rozwiązania sporu,
  2. uzasadnienie wniosku,

Należy opisać stan faktyczny sprawy, wskazać fakty na których wnioskodawca opiera swoje żądanie oraz opisać jak dotychczas przebiegały kontakty z dzieckiem i dlaczego wymagają uregulowania.

  1. podpis osoby wnoszącej wniosek,
  2. wymienienie załączników (dokumentów załączanych do wniosku),

Wniosek wraz ze wszystkimi załącznikami składa się w sądzie w dwóch egzemplarzach, z których jeden jest przeznaczony dla sądu, a drugi zostaje doręczony uczestnikowi.

Warto pamiętać, że wniosek o uregulowanie kontaktów z dzieckiem podlega opłacie sądowej w wysokości 100 zł, którą należy uiścić w kasie sądu wraz z czynnością składania wniosku bądź przelewem na rachunek sądu i dołączyć do wniosku potwierdzenie uiszczenia tej opłaty.

W sytuacji, w której kontakty z dzieckiem były już uregulowane na drodze sądowej, jednak wymagają zmiany, procedura złożenia wniosku jest dokładnie taka sama, przy czym wniosek będzie oznaczony jako: „Wniosek o zmianę kontaktów z dzieckiem”. W uzasadnieniu należy oznaczyć postanowienie sądu, które ma ulec zmianie oraz przyczyny uzasadniające zmianę kontaktów z dzieckiem.